ΘΑΛΗΣ

(περίπου 624 π.Χ. - περίπου 545 π.Χ.)

Είναι ο πρώτος των επτά σοφών της αρχαιότητας, μαθηματικός, φυσικός, αστρονόμος, μηχανικός, μετεωρολόγος και προσωκρατικός φιλόσοφος, ιδρυτής της Μιλησιακής σχολής της φυσικής φιλοσοφίας..

Καθώς ο Θαλής παρατηρούσε τον κόσμο γύρω του, δεν έμενε ικανοποιημένος από τις μυθολογικές ερμηνείες που δίνονταν στα διάφορα φυσικά φαινόμενα. Απέρριψε γρήγορα την ιδέα ότι οι θεοί αποτελούν μέρος των όσων υπήρχαν και συνέβαιναν πάνω στη γη. Έτσι ξεκίνησε την έρευνα για να δώσει περισσότερο φυσικές ερμηνείες.

Ο Θαλής γεννήθηκε στη Μίλητο, μια πόλη στα παράλια του Αιγαίου στην περιοχή της Μικράς Ασίας. Οι ακριβείς ημερομηνίες της γέννησης και του θανάτου του δεν είναι γνωστές, άλλα προσδιορίζονται από σκόρπιες αναφορές αρχαίων συγγραφέων. Τίποτα δεν έχει διασωθεί από την αυθεντική εργασία του Θαλή. Όσα γνωρίζουμε γι΄αυτόν προκύπτουν από τα χειρόγραφα μεταγενέστερων φιλοσόφων και ερευνητών.

Το νερό δεν είναι μόνο υγρό

Πίστευε ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένας δομικός λίθος, μια ουσία που να αποτελεί συστατικό των πάντων και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτό θα έπρεπε να είναι το νερό. Η ύπαρξη του νερού συνδέεται με τη ζωή και την ανάπτυξη, η έλλειψή του συνδέεται με τον θάνατο. Το νερό μπορεί επίσης να γίνει αρκετά αραιό και να μετατραπεί σε αέρα. Επίσης μπορεί να γίνει αρκετά πυκνό και να μετατραπεί σε στερεό, όπως το έδαφος.

Η γη επιπλέει πάνω σε νερό

Το νερό δεν είναι μόνο το συστατικό των πάντων, αλλά όλος ο κόσμος υποστηρίζεται απ΄αυτό. Για τη θεωρία του αυτή υπήρχαν δύο αποδείξεις.

Πρώτον, η γη δεν θα μπορούσε να επιπλέει πάνω σε αέρα, γιατί ο αέρας είναι αδύνατο να συγκρατήσει οτιδήποτε μέσα του. Το νερό όμως μπορούσε να συγκρατήσει μεγάλα αντικείμενα, όπως κορμούς δέντρων ή πλοία.

Δεύτερον, μπορούσε κανείς να διαπιστώσει ότι η γη επιπλέει πάνω σε νερό από τις κινήσεις που κάνει, για παράδειγμα, στην περίπτωση ενός σεισμού. Οι κινήσεις αυτές μπορούσαν εύκολα να συνδεθούν με αντίστοιχες κινήσεις που συμβαίνουν στην επιφάνεια του νερού.

Οι πυραμίδες και οι σκιές τους

Ο θρύλος αναφέρει ότι όταν ο Θαλής ήταν στην Αίγυπτο, ανέπτυξε ένα σύστημα μέτρησης του ύψους των πυραμίδων. Ανακάλυψε ότι κάποια ώρα της ημέρας το μήκος της σκιάς του ήταν ίδιο με το ύψος του. Χρησιμοποιώντας αυτή την παρατήρηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι την ίδια ώρα της ημέρας το μήκος της σκιάς κάθε πυραμίδας θα ήταν ίδια με το ύψος της.

Αυτή η παρατήρηση ήταν βέβαια πολύ ενδιαφέρουσα, αλλά ακόμη πιο σημαντικό ήταν ότι ο Θαλής ανακάλυψε ότι ο λόγος του μήκους της σκιάς όλων των αντικειμένων προς ο ύψος τους την ίδια ώρα της ημέρας ήταν ο ίδιος και σταθερός αριθμός. Έτσι έγινε ένας από τους θεμελιωτές της Γεωμετρίας.

Το Θεώρημα του Θαλή

Όταν παράλληλες ευθείες τέμνονται από δύο άλλες ευθείες τότε τα τμήματα μεταξύ των παραλλήλων που ορίζονται στην μια τέμνουσα, είναι ανάλογα.

Κοιτώντας τα αστέρια

Ο Θαλής ασχολήθηκε με την παρατήρηση του ουρανού και συνειδητοποίησε ότι ο ¨Ηλιος, η Σελήνη και τα άλλα ουράνια σώματα κινούνται με καταπληκτική αρμονία και κανονικότητα. Μάλιστα ήταν ο πρώτος που παρατήρησε το σμήνος αστεριών που σήμερα είναι γνωστό ως Μικρή Άρκτος. Επίσης κατάφερε να προβλέψει την έκλειψη Ηλίου που συνέβει στις 28 Μαΐου του 585 π.Χ. Η πρόβλεψή του αυτή ενίσχυσε τη θεωρία του ότι ο κόσμος λειτουργεί κάτω από μια σειρά φυσικών νόμων και όχι σύμφωνα με τα τερτίπια εκατοντάδων θεών.

Γεωμετρικές προτάσεις

Στον Θαλή αποδίδονται από τους αρχαίους συγγραφείς πέντε ακόμα αποδείξεις γεωμετρικών προτάσεων που είναι οι ακόλουθες:

1. Η διάμετρος κύκλου διχοτομεί τον κύκλο.
2. Οι κατά κορυφή γωνίες είναι ίσες.
3. Οι παρά τη βάση ισοσκελούς τριγώνου γωνίες είναι ίσες.
4. Αν δυο τρίγωνα έχουν μια πλευρά ίση και τις προσκείμενες σε αυτή γωνίες ίσες, είναι και μεταξύ τους ίσα.
5. Η εγγεγραμμένη σε ημιπεριφέρεια γωνία είναι ορθή.

Η κληρονομιά του Θαλή

Ο Θαλής υπήρξε ο πρώτος γνωστός άνθρωπος που πρότεινε λογικές εξηγήσεις των φυσικών φαινομένων παρά μυθολογικές ή θεολογικές. Οι θεωρίες του ήταν καινούργιες, ενδιαφέρουσες, κατανοητές και δυνατές ως εξηγήσεις. Δεν μιλούσε με γρίφους όπως έκανε ο Ηράκλειτος, Οι υποθέσεις του ήταν λογικές και επιστημονικές. Ο Αριστοτέλης χαρακτήρισε τον Θαλή ως τον πρώτο φιλόσοφο.

Ο Θαλής κληροδότησε στους ανθρώπους την έρευνα για τη γνώση, την εξέλιξη της επιστημονικής μεθόδου, την υιοθέτηση πρακτικών μεθόδων και την εξέλιξη τους σε γενικές αρχές, την περιέργεια και την ερευνητική προσέγγιση στα ερωτήματα των φυσικών φαινομένων.

Το 6ο αι. π.Χ. Ο Θαλής έθεσε της εξής ερώτηση: “Ποια είναι η βασική ύλη του Κόσμου;”

Η απάντηση δεν έχει δοθεί ως σήμερα.

ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ ΠΩΣ ΛΕΓΕΤΑΙ ΤΟ COMPUTER ;

Οταν πλημμύριζε ο Νείλος στην Αρχαία Αίγυπτο, οι αγρότες που είχαν χωράφια δίπλα στο ποτάμι έχαναν τα όρια τους. Όταν βρέθηκε εκεί ο Θαλής ο Μιλήσιος να μετρήσει την μεγάλη πυραμίδα από την σκιά της, του ανέθεσαν να βρει έναν τρόπο έτσι ώστε μετά την άμπωτη να μπορούν να ξαναβρούν οι Αιγύπτιοι αγρότες τα όρια των χωραφιών τους.

Ο Θαλής έβαλε πασσάλους ανά τακτά διαστήματα στην άκρη του ποταμού κατά μήκος της ακτής. Από κάθε πάσσαλο έδεσε μακριά σχοινιά προς τα έξω, προς τα χωράφια, δηλαδή κάθετα σε διεύθυνση προς τον ποταμό. Τα σχοινιά κατά μήκος τους, ανάλογα με τις αποστάσεις έφεραν κόμβους!!!

Με την βοήθεια των κόμβων μέτρησε ακριβώς τα σύνορα του κάθε αγρού αφού είχε σταθερή απόσταση από τον ποταμό. Η μέθοδος αυτή, του να υπολογίζεις δηλαδή με ακρίβεια, ονομάστηκε κομβέω. (υπολογίζω, μετρώ ακριβώς με την βοήθεια κόμβων…)

Αργότερα το πήραν οι Λατίνοι όπου όσοι ήξεραν να εκτελούν μαθηματικές ή αριθμητικές πράξεις, το φώναζαν δυνατά (εξού κομπασμός), και ο υπολογισμός σε αυτούς έγινε combaso, ή compasso (Υπάρχει και σήμερα όργανο στη ναυσιπλοΐα για υπολογισμό της πορείας του πλοίου κλπ).

Έκτoτε το μετρώ ή υπολογίζω με ακρίβεια compaso => computer.

Στα Αγγλικά άραγε πως λέγεται το computer;

Γιατί στα Ελληνικά ξέρουμε.

Πηγή : Pete Moore ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΑΣ -  Εκδόσεις Σαββάλας

Πηγή: Περιοδικό «Ελλάνιον Ήμαρ»                                   

__________________________________________________________

Μπορείτε επίσης να διαβάσετε:

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ